Son yıllarda sıkça duyduğumuz bir kavramdan bahsedeceğiz bugün. Son yıllarda daha sık duyulmasına aldanmayın aslında kökeni oldukça eskiye dayanıyor. Mentor ne demek kısaca bahsedelim. Mentor kelimesinin kökeni aslında mitolojiden geliyor. Avrupa’daki mentorluk, Antik Yunan döneminden beri varlığını sürdürüyor. Mentor kelimesinin kökenine baktığımız zaman Homerus’un Odysseia eserinde bulunan Alcimus’un oğlu Mentor’a kadar gittiğini görüyoruz. Mentor nedir kısaca tanımlayacak olursak; kişiyi geliştirme, yol gösterme, hedefleri doğrultusunda kişiye rehberlik etme şeklinde açıklayabiliriz.
Mentor nedir?
Mentor, daha deneyimli ve daha bilgili bir kişinin daha az deneyimli olan kişiye yaptığı bir nevi rehberliktir. Mentee (menti) ne demek kısaca bahsedelim. Yeni girdiği sektörde bilgi sahibi olmak isteyen, yeni aldığı bir kararın olası sonuçlarını danışmak isteyen ve bunun için bir mentore başvuran kişiye mentee yani menti denir. Mentor ne yapar sorusunun yanıtı ile devam edelim. Mentor aslında mentee’lerin kendilerini keşfetmesini sağlar. Onlara tavsiyeler verirken bilgi ve deneyimlerini paylaşır. Bunu yaparken baskı ya da dikte yapmaz sadece tavsiyeler vererek aslında onların kendilerini keşfetmelerini sağlar. İş hayatında mentorler sıkça vardır. İşe yeni başlayanlara ya da yeni bir sorumluluk üstlenenlere tavsiyeler verir ve kendi bilgi, birikimlerini aktarır. İş hayatında mentor aynı zamanda kişinin karşılaşması muhtemel durumlarda kriz yönetimini nasıl yapacağı konusunda da deneyimlerini aktarabilir.
Mentor nasıl olunur? İyi bir mentor nasıl davranır?
Mentor mu mentör mü sorusunun yanıtını da satır aralarımıza serpelim. Aslında mentor olarak da kullanılıyor mentör olarak da. Mentor kelimesi dilimize Fransızcadan geliyor. Türk Dil Kurumu’na göre mentor kelimesinin karşılığı “yönder”. Ancak dilimizde mentor, mentör olarak da kullanılabiliyor. Başlığımızda sorduğumuz sorunun yanıtı ile devam edelim şimdi. İyi bir mentor olmak için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var. Bunlardan birkaçını aşağıda maddeler halinde verelim…
- Her bir deneyim eşsizdir, benzersizdir. Bu nedenle bir önceki mentorluk deneyiminiz ile şimdikini kıyaslamayın.
- Mentee’nizden beklentilerinizi sürecin henüz en başında belirleyin. Bu beklentilerinizi gerçekleştirmek için atacağınız adımları listeleyin. İyi bir planlama her zaman sizi bir adım öteye taşır.
- Mentee’niz ile birebir iletişimde olun. Bu şu demek, mentee’nizi iyice tanıyın. Birbirinizi tanımanın en iyi yolu aktif bir dinleyici olmanızdır. İyi bir dinleyici olursanız karşınızdakinin istek ve beklentilerini daha iyi anlayabilirsiniz.
- Tavsiye vermenden önce aceleci davranmayın. Önce karşınızdakini iyice dinleyin ve öyle karar verin. Tavsiyenizi alelacele vermek karşı tarafta baskı da yaratabilir. Bu nedenle sakin, paniksiz ve doğru zamanlama ile önerilerinizi verin.
- Duygusal zekânın mentor olma yolunda çok etkili olduğunu unutmayın. Her bir mentee farklı karakterde ve ruhtadır. En iyi mentor doğru soruları sorabilen, beden dilini iyi okuyabilen ve açık fikirli olandır. Bu nedenle karşı tarafı iyice “okumanız” gerekir.
- Şunu unutmamak gerekir ki deneyimlerimizin çoğu, hatalarımızın bir bedeli olabilir. Geçmişte yaptığımız hatalar bizi tecrübe kazanmaya neden olmuş olabilir. Bu da başarımıza vesile olabilir. Hatalarınızı paylaşmaktan çekinmeyin. Her insan hata yapabilir ve bu hatalar ciddi başarılara da vesile olabilir.
- Başarılarını daima kutlayın. Ufak bir başarı da olsa özellikle mentoru tarafından beğenilmek ve takdir edilmek, mentee’yi daha iyi bir çıtaya çıkaracaktır. Bu nedenle başarılarını daima alkışlayın.
- Sokratik metodu hiç duydunuz mu? Sokratik metot, karşınızdaki kişiye soru sorarak varmak istediğiniz noktaya ulaşmanızı sağlamaktır. Bazen kurduğumuz cümleler karşı tarafta farklı bir etki yaratabilir örneğin baskı gibi. Ancak sokratik yöntem ile sorunu kolayca çözümleyebilir ve mentee’nizi strese sokmamış olursunuz. Bir örnekle açıklayalım. Ortada bir fikir var ve aslında bu size göre iyi bir fikir değil. Bunu mentee’nize sorarak onu daha iyiye yönlendirebilirsiniz. Örneğin “sence bu iyi bir fikir mi?” diyebilirsiniz. “Bu kesinlikle iyi bir fikir değil” demeniz iyi bir etki yaratmayacak ve mentee’nizin şevkini kıracaktır. Sorduğunuz sorularla doğru olanı kendisinin bulmasını sağlayabilirsiniz.
