Korona virüs pandemisi döneminde hayatımıza pek çok yenilik girdi. Önce maske takmaya alışmaya çalıştık ardından entübe, yoğun bakım, vaka sayısı, covid 19, korona virüs, salgın gibi kelimelerle dolu cümleler kurar olduk. Korona virüs salgınının ilk başladığı Mart ayında, işlerimize zorunlu aralar vermek durumunda kaldık. Birçok firma home Office çalışma tarzını benimsedi ve birçoğu hala devam ediyor. İşten çıkarılmanın yasak olduğu günlerde işverenler çalışanlarını ücretsiz izine çıkarabildi. Büyük bir ekonomik krizin de habercisiydi bu durum aynı zamanda. İşler durağanlaştı ve hatta durma noktasına geldi. Çoğu proje iptal oldu, iş yerleri kapanmak durumunda kaldı. Sağlık Bakanlığı’nın önergeleri doğrultusunda cafeler ve alışveriş merkezleri de kapılarına kilit vurdu. Bu yalnızca alışverişin durması anlamına gelmekle kalmadı, bu işlerden geçimini sağlayan pek çok insan için de derin bir çöküş oldu. Sağlığımızı korumaya ve korona virüsten korunmaya çalışırken öte yandan işlerimizin durması da maddi açıdan büyük kayıplara yol açtı ne yazık ki. İşten işçi çıkarmanın yasak olduğu bu süreçte devlet birtakım desteklerle işverenin ve çalışanın yanında oldu. Bunlardan biri de kısa çalışma ödeneği. Kısa çalışma süreleri ve ödeneği uzatıldı mı sorusu arama motorlarının bir numaralı sorgusu haline geldi. Öncesinde kısa ödenek ne demek kısaca bahsedelim.
Kısa çalışma ödeneği ne demek?
Kısa çalışma ödeneği nedir, kısa tanımını yaparak başlayalım. Kısa çalışma ödeneği pandemi öncesinde de kanun ve yönetmelikler ile düzenlenmiş olan, sektörel, bölgesel kriz ya da zorlayıcı sebeplerle iş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak azaltılması sebebiyle verilen bir destektir. Başvurabilmek için işçilerin çalışma saatlerinde en az üçte bir oranında bir azaltma söz konusu olur. İş yerinde faaliyetin tamamen ya da kısmen en az 4 hafta süreyle durdurulması durumunda sigortalılara çalışamadıkları dönem için destek sağlayan bir uygulamadır. Bu uygulamanın amacı işverenin de işçinin de bu süreçten en az kayıpla çıkmasını sağlamaktır. Korona virüsün ekonomik hayata etkileri sebebiyle yukarıda sayılan başlıklara ek olarak Covid-19 başlı başına bir kısa çalışmaya başvuru gerekçesi olarak kabul edilmiştir.
Kısa çalışma ödeneğini kimler alabilir?
Kısa çalışma ödeneği şartlarından biri ile devam edelim. Normal şartlarda işverenin kısa çalışma talebinin iş müfettişleri tarafından uygun bulunması gerekmekte ise de pandemi sürecindeki başvuru yoğunluğu sebebiyle denetimler ilk aşamada yapılamamış ve daha sonradan denetimlerin gerçekleştirileceği ifade edilmiştir. Kısa çalışmaya tabi tutulan işçinin prim ödeme şartlarını sağlamış olması gerekir. Kısa çalışma ödeneği başvurularında son 60 gün hizmet akdine tabi olmak kaydı aranır. Yanı sıra son 3 yıl içerisinde 450 gün prim ödemiş olması gereklidir. Bu şartlara uyan işçiler kısa ödenekten yararlanabilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir husus vardır. Kişinin tüm prim ve kısa ödenek şartları sağlanmış olsa da eğer işçi daha önce aynı yıl içerisinde işsizlik maaşı aldıysa bu durumda kısa ödenekten yararlanamayabilir ya da çok kısa süre yararlanabilir. Konu hakkında detaylı bilgi Alo 170’ten alınabilir.
Kısa çalışma ödeneği ne kadar?
Kısa çalışma ödeneği, herkese göre farklı bir miktardır. Sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınır. Günlük ortalama brüt kazancın %60’ı kadardır. Bu doğrultuda kısa çalışma ödeneği miktarı aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçmeyecektir. Kısa çalışma ödeneği ne zaman yatar sorusunun yanıtı ile devam edelim. Kısa çalışma ödeneği her ayın 5’inde ödenir. Ödemeler PTT aracılığı ile yapılır. Aynı zamanda E-devlet üzerinden gireceğiniz banka bilgileriniz ile de ödeme gerçekleşebilir.
Kısa çalışma ödeneği uzatıldı mı?
En çok merak edilen konulardan biri de budur. Kısa çalışma ödeneği ilk olarak yalnızca 3 ayı kapsayan bir süreç için çıkmıştı. Mart ayından itibaren 3 ay süre ile kısa ödenekten yararlanıldı. Korona virüs salgınının hala devam etmesi ve iş yerlerindeki krizin etkilerinin aynı seyirde olması kısa çalışma ödeneği süresinin uzatılmasını gündeme getirdi. Kısa çalışma ödeneği 31.08.2020 tarihli Cumhurbaşkanı kararı ile 2020 yılı Eylül ayı sonuna kadar uzamış olup bu haktan 30.06.2020 tarihinden önce kısa çalışmaya başvuran işverenler kısa çalışmadan daha önceden faydalanan işçileri için faydalanabilecektir. Kısa çalışma ödeneği uygulamasının covid 19 nedeni ile 31 Aralık 2020’ye kadar uzatılması gündemde. Kısa çalışma ödeneği uzar mı sorusunun yanıtı ilerleyen günlerde netlik kazanacak.