Hayattaki hedeflerimiz, sahip olduğumuz ve izlediğimiz pusulamızdır. Bu hedefler kimi zaman çocukluk yıllarında belirlenecek kadar net olur, kimi zaman yaş ilerledikçe kesinlik kazanır. Hayat yolculuğumuz pek çok iniş çıkış barındırır. Hedefe ulaşmak istediğimiz yollar her zaman asfalt olmayabilir ara sıra yolumuz patikalara da düşebilir. Önemli olan hedefleri gerçekleştirmek konusunda kararlı olmak ve her şeyden önce kendimize güvenmektir. Çünkü başarmanın yarısı başlamaksa bir diğer yarısı da inanmaktır. Kariyer yolculuğumuz olsun, hayat akışımız olsun bazen rotamızı çizerken bu yoldan daha önce geçmiş insanlara rastlarız. Biz gemimizi okyanusta yüzdürmeye çalışırken o okyanusu kaç sefer geçmiş ve dalgalarla mücadele etmiş kaptanlar da pusulamız olur. İşte hayat savaşında karşımıza çıkan, bizim belirlediğimiz ve örnek aldığımız bu pusulalar aslında idol kavramını doğurur. Bugün konumuz pek çoğumuzun hayatında yer alan, kendi özgür irademizle seçtiğimiz bir nevi “yol arkadaşlarımız” olan idol olan kimseler. Dilerseniz öncelikle idol nedir, idol kimdir, idol ne demek gibi soruların kısaca yanıtlarını verelim ve daha sonra hayalimizdeki idolü kâğıda dökelim.
İdol kimdir? İdol kime denir?
İdol ne demek kısaca tanımlayalım. İdol kısaca; başarılarını örnek aldığımız, O’nun gibi olmak istediğimiz, yaşamımız boyunca O’nun izlediği yolda ilerlemek istediğimiz kişiye verilen isimdir. İdol kelimesi bir anda mentoru çağrıştırabilir ancak farklıdır. Mentor ne yapmamız gerektiği konusunda bize yol gösteren kimsedir. İdol ise bizim olmak istediğimiz, örnek aldığımız kişidir. İdol seçmek için bir kriter yoktur. Bugün bir popstar “gençliğim idolü” olabilir ya da sektörümüzde görev yapan bir CEO rol modelimiz olabilir. Rol modellik kavramı aslında çocukluktan başlıyor. “Onun gibi olmak istemek” henüz çocukken başlıyor. Pek çoğumuz için ilk rol modellerimiz anne babalarımızdır. Annesinin giydiği kıyafetler, yaptığı makyajlar her zaman renkli ve ilgi çekici olmuştur bir kız çocuğu için. Keza bir erkek çocuğu için de babasının tıraş olması ya da kravat takması gibi detaylar merak uyandırabilir. Bir süre sonra kız çocuğu da erkek çocuğu da anne babasını taklit etme eğiliminde olacaktır. Rol model olarak belirlenen anne baba, çocuğun gelişim çağında büyük bir sorumluluğa sahiptir. Bu sorumluluk gelişim çağı bitince sonlanmayan, ömür boyu sürecek olan bir sorumluluktur. Yaş büyüdükçe, istekler daha da belirgin hale gelir. Meslek seçimi de bunlardan biridir. Küçük yaşlarda ya da bazen ergenlik yıllarında hangi mesleği yapmak istediğimize karar verir ve eğitimimizi bu yönde ilerletiriz. Eğitim süresi ve devamında idol olarak seçtiğimiz eğitmenlerimiz olduğu gibi bu “idol olarak seçme” kariyer yaşantısında da devam eder. İdol, yalnızca bir kişiyi kapsamak zorunda değildir. Kiminin kariyeri ilginizi çeker ve kendinize idol olarak onu seçersiniz, kiminin tarzı, başarıları ilginizi çeker ve onun gibi olmak istersiniz. İdol seçmek bir taklitçilik değil, bir yol haritasıdır. İdol seçtikten sonra geriye kalan “onun gibi olmak” için çalışmaktır. İdol kimdir özet geçecek olursak; meslek hayatımızın başlarında, öğrencilik çağımızda ya da küçük bir çocukken; onun gibi olmak, onun gibi davranmak, onun gittiği yerlere gitmek, onun yaptıklarını yapmak, onun gibi görünmeye çalışmak için örnek aldığımız kişilere verilen isimdir. İdol TDK kelime anlamına da göz atalım. TDK’ya göre idol çok sevilen kişi ya da nesneye verilen isimdir. Yanı sıra çok tanrılı dinlerde tapınılacak nesne olarak da tanımlanır.
İdollerin gençler üzerindeki önemi
Ergenlik çağı, pek çok kararın zeminlerinin atıldığı bir dönemdir. Kimi zaman sert eser rüzgârlar ve büyüme sancıları yıpratıcı olur. Ancak kimi zaman da hayatta nerede durmak istendiği yönünde önemli adımların atıldığı bir dönemdir. Ergenlerin, geleceğinin ve hatta kişiliğinin oluşmasında seçtikleri idolün önemi büyüktür. O idol doğrultusunda seçimlerini yapabilir ve hatta kişiliğinin bir parçası haline getirebilir pek çok şeyi. Bu nokta seçilen idolün doğru olması elbette en önemli konudur. Ergenlik döneminde gençler bazen aile ve yakın çevrelerinden tanıdıkları kimseleri idol olarak seçebilirler. Başarılara imza atan bir abla, ağabey, baba ya da anne gibi. Yakın akrabalarında da idol olarak seçtikleri kişiler olabilir. İdolün tanımını yaparken “sahip olduğu yetenekler, zenginlik ya da başarı gibi” nedenlerle hayran olunan kişi şeklinde yapabiliriz. İdol olarak kabul edilen kişi aileden olabileceği gibi bir iş adamı, film ya da televizyon yıldızı, şarkıcılar ya da ünlü insanlar da olabilir. Son yıllarda sürekli duyduğumuz “internet fenomenleri” de pek çok genç tarafından idol olarak seçilen kişilerdendir. İdollere duyulan hayranlık, gençler için kişilik gelişiminin de bir parçası ve ilk adımıdır. Bu sayede gençler, gerçek hayatla ilgili ilk provalarını yapmış olurlar. Gençlik yıllarında atılan bu adımlar aynı zamanda kariyer planlaması için de atılan büyük bir adımdır. Okul yıllarında başarılarına hayran olduğu bir yöneticiyi ya da iş insanını idol olarak seçen bir genç, eğitimi boyunca onun gibi olmak için çalışacaktır ve bu sayede başarılara imza atacaktır. Bu nedenle özellikle gençlerin hayatında idol kavramı önemli ve bir o kadar tehlikelidir. Yanlış seçilen idoller kişinin yaşam döngüsünü de olumsuz yönde etkileyecektir. Bu noktada anne ve babalara büyük görev düşer. Doğru seçilen bir idol başarının en büyük anahtarlarından biridir.
İdol nasıl belirlenir?
İdollüğü belirleyen birtakım kriterler vardır. Dünya hızla gelişip değiştikçe idoller de kabuk değiştiriyor denebilir. Bunun en iyi örneğini son yıllarda pek çok alanda çıkan “internet fenomenleri”nde görüyoruz. Düne kadar fenomen kavramı hayatımızda yoktu ancak bugün en çok kazananlardan biri fenomenler oldu. Bu kadar şaşalı bir hayat ve zenginlik de gençlerin kendilerine bir fenomeni seçmelerine neden oldu. Son yıllarda idol seçiminde etkili olan kriterlerden biri başarı, zenginlik ve yetenek gibi etkenler. Buna elbette dış görünüş de dahil. Bütün dünyanın tek bir tıkla avuçlarımızın içinde olduğunu düşünürsek idol seçmek için de gençlerin onlarca seçeneği olduğunu görmemiz zor değil. Medyanın günlük hayat üzerindeki etkisi yadsınamaz. Hal böyle olunca son yıllarda yakın çevreden seçilen idoller yerini sosyal medya idollerine bıraktı demek mümkün. Özellikle televizyon dizilerindeki ya da filmlerdeki karakterlerden etkilenip, gençler kendilerine idol seçebiliyor. Bu nedenle artık idol belirlerken sadece yakın çevre ile sınırlı kalınmıyor. Bugün hiç tanımadığı “bol takipçili” bir sosyal medya kullanıcı da bir idol olabiliyor; ünlü bir şirketin CEO’su da.
Konu sadece birini idol olarak seçen gençler ya da kariyerinin başındaki kişiler değil, idol olarak seçilen kişiyi de kapsıyor zira idol olan kişiye de büyük sorumluluklar düşüyor. İdol olmanın güzel yanları olduğu kadar idol olmanın zorlukları da şüphesiz var. İdol olmak aynı zamanda belirli bir disiplin ve çizgi gerektirir. Örnek alınan kişi olarak hareketleri sadece kendini değil onun gibi olmak isteyen kişileri de bağlar. Bu nedenle idol olarak seçilen ve gösterilen kişi daima çizgisini korumalı ve sınırlarını çizmelidir. Bu da iyi idol olmanın belki de en zorlu süreçlerinden biridir… Özellikle iş yaşamında idol olarak seçilen kişilerin atacağı adımlar kritiktir. Kariyer yolculuğunda kendisini örnek alan onlarca çalışan adayının da sorumluluğunu taşır diyebiliriz. Kariyer hayatı uzun bir süreçtir ve bu süreçte doğru idol seçimi, başarının da en güzel rotası olacaktır.
