Biraz geçmişe dönelim mi? Devlet dairelerinde tüm gün sıra beklediğimiz günlere… O yıllarda şimdiki teknolojilerin bir hayli gerisindeydik. Teknolojinin yararlarına baktığımızda şüphesiz çoğumuz erişim imkânımızın ne kadar arttığını görüyoruz. Basit ve sıradan bir işlem için kapalı ortamlarda saatlerce beklerdik. Öyle ki bu bazen yarım günümüzü bile alırdı. Bilgisayar kullanımının az hatta hiç olmadığı zamanlarda birebir başvurular yapmak durumunda kalırdık. Bu hepimiz için ciddi bir zaman kaybıydı. Teknolojinin ilerlemesiyle önce bilgisayarlar girdi hayatımıza… İnternetin gelmesiyle artık pek çok şey sanala geçti. Günümüzde gazeteleri, dergileri bile sanal dünyadan okuyabiliyoruz. İnternetin bu kadar yaygınlaşmasıyla artık her şey “tek tıkla” avcumuzun içine gelmeye başladı. Bugün pek çok başvurudan fatura ödemeye, vergi ya da sigorta işlemlerinden hesap sorgulamaya kadar her şeyi zahmetsizce yapabiliyoruz. Özellikle titizlenilmesi ve nizami olması gereken devlet işleri kurulan platform sayesinde yürütülebiliyor. Örneğin TC kimlik numaramız ve şifremizle sigortamızı kontrol edebiliyor ya da devlet işlerimizin birçoğunu devlet dairesine gitmeden halledebiliyoruz. Bugün, hepimizin hayatını kolaylaştıran e-devlet uygulaması hakkında bilgi vereceğiz. Öncellikle e-devlet nedir kısaca bahsedelim.
E-devlet nedir?
Devlet tarafından bilgi ve iletişim işlemlerinin kullanılarak, devlet kurumlarına hızlı erişim sağlanmasına yarayan sisteme e-devlet denir. Elektronik ortamda kurulan bir sistemdir. Bu sistem tüm vatandaşlara kolaylık sağlamak amacıyla hizmet verir. E-devlet aynı zamanda kamu hizmetlerine de tek bir noktadan erişim imkânı sağlar. E-Devlet Kapısı’nın amacı kamu hizmetlerini vatandaşlara, işletmelere ve kamu kurumlarına hızlı bir şekilde sunmaktır. E-devlet sayesinde pek çok işlem yapabilirsiniz. Örneğin yeni işe başlarken istenen adli sicil kaydı ve benzeri gibi pek çok evrakı e-devlet üzerinden alabilirsiniz. E-devlete giriş yapmak için ihtiyacınız olan bir şifredir. Bu şifrelere PTT’den ulaşılabilir. TC kimlik numaranızla herhangi bir PTT şubesinden e-devlet şifrenizi alabilirsiniz. Daha sonra bu şifreyi kişiselleştirebilirsiniz. Bu sayede devlet işlerini, devlet dairelerine gitmek zorunda kalmadan hızlıca halletme imkânı bulursunuz. Türk vatandaşı olan ve 15 yaşını dolduran her bireyin şifre alma hakkı vardır. Verilen şifre kişinin kendisine aittir ancak sisteme giriş yapıldıktan sonra kendimizin belirleyeceği bir şifre kullanılır. PTT’den TC kimlik numaranızla şifrenizi aldıktan sonra www.turkiye.gov.tr adresinden e-devlete giriş yapabilirsiniz. Biraz önce de belirttiğimiz gibi bu ilk girişin arından kendi şifrenizi belirleyebilirsiniz. E-devlet şifresi nasıl alınır sorusunun da yanıtını vermiş olduk böylelikle. Peki, e-devlet üzerinden yapılan işlemler hangileridir şimdi gelin kısaca bahsedelim.
E-devlet üzerinden yapılan işlemler hangileridir?
E-devlet üzerinden yapılabilen işlemler oldukça geniş bir yelpazededir. Örneğin Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan Adalet Bakanlığı’na, Emniyet Müdürlüğü’nden Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’na kadar tüm kamu kuruluşları tek bir portal üzerinde toplanmıştır. Yerel yönetim hizmetlerinden Türkiye Denizcilik İşletmeleri’ne kadar oldukça geniş bir erişime sahiptir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına diledikleri yerde ve diledikleri zamanda portala erişim hakkı verilmiştir bu sayede uzun süre devlet dairelerinde bekleme de büyük oranda azalmıştır. E-devlet üzerinden IMEI sorgulama ve kaydı, askerlik durum belgesi sorgulama, 4A hizmet dökümü, emeklilik hakları ve bilgileri, üniversite ya da yurt kaydı ve benzeri gibi pek çok işlem yapılabilir. Sigorta primlerinizin kontrolünü de buradan sağlayabilirsiniz. Kurum hizmetleri, belediye hizmetleri, firma hizmetleri, üniversite işleri gibi pek çok bilgiye erişim imkânı vardır. Yanı sıra bilgilendirme hizmetleri, ödeme işlemleri, elektronik hizmetler de e-devlet üzerinden gerçekleştirilebilir.
E-devlet şifresi internetten alınabilir mi?
Özellikle korona virüs pandemisinin yaşandığı şu günlerde PTT gibi devlet dairelerine gitmek zor olabilir. Bankalar, kapalı alanlar, devlet daireleri şu günlerde oldukça riskli yerler. Öte yandan bazı mecburiyetlerden dolayı daha doğrusu hayatın bir şekilde devam ediyor olmasından sebep bu dairelere gitmek durumunda kalabiliyoruz. En sık sorulan sorulardan biri de e-devlet şifresinin internetten alınıp alınmadığı… E-devlet Kapısı üzerinden verilen hizmetler yüksek güvenlik seviyesini gerektirir. Neticede TC kimlik numarasıyla işlem yapılır ve tüm güvenlik önlemleri en üst seviyededir. Güvenlik sebebiyle PTT’den alınan şifreler ancak kimlik ibrazı ve şahsen başvuru ile gerçekleşir. Eğer e-devlet şifresi unuttum diyorsanız şifrenizi sıfırlamak ve yeniden şifre almak mümkündür ancak yeni şifre online olarak gönderilmez. E-devlet Kapısı profilinde belirtilen ve tanımlanan cep telefonuna doğrulama kodu aracılığı ile şifre gönderilebilir. İnternet bankacılığı aracılığı ile giriş yapan bir vatandaş, e-devlet kapısı profil alanından yeniden şifre oluşturabilir. E-devlet şifresi yurt dışında bulunan elçilik ve konsolosluklardan temin edilebilir; yanı sıra mobil imza, elektronik imza ya da internet bankacılığı kullanımı söz konusu ise e-devlet kapısına bunlardan biri ile giriş yapılabilir. Ardından şifre oluşturulabilir. E-devlet şifresi PTT’ye gitmeden nasıl alınır sorusunun yanıtı ile devam edelim. Daha önce cep telefonu numaranızı www.turkiye.gov.tr’ye kaydedip doğrulama yaptıysanız PTT’ye gitmeden de yeni bir şifre oluşturabilirsiniz. Mobil imza ya da elektronik imza kullanıcısıysanız bunlardan biriyle de sisteme giriş yapabilirsiniz ancak bu saydıklarımız kayıtlı değilse ve doğrulama yapılmadıysa bu durumda e-devlet şifresi için PTT’ye gitmeniz gerekecektir.
E-devlet girişi nasıl yapılır?
Elektronik hizmetlere erişmek için yukarıda da söylediğimiz gibi önce TC kimlik numaranızla PTT’ye gitmeniz ve şifre almanız gerekir. Şifre ile e-devlet’e giriş yaptıktan sonra sizden şifrenizi değiştirmeniz istenir. Önce PTT’den aldığınız şifreyi girmeniz ve ardından yeni bir şifre belirlemeniz istenir. Bu adımlar tamamlandıktan sonra sisteme giriş yapabilirsiniz. E-devlet şifresi değiştirmeyle ilgili de kısa bir bilgi verelim. Sisteme şifre ile ilk defa giriş yapıldığında güvenlik amacıyla şifre değişikliği istenir. “Şifre değiştirme” sayfasına yönlendirilir. Şifre değiştikten sonra, şifrenin kaybedilmesi durumu söz konusu olursa tekrar PTT şubelerine gidilip şifre alınabilir. E-devlet şifresi almak ücretli mi sorusunun yanıtı ile devam edelim. Şifre ilk alındığında PTT tarafından 2 TL işlem masrafı alınır. Eğer ilk şifreden sonra yeniden şifre almak gerekirse bu durumda işlem bedeli 4TL olacaktır. Şifre için bir yıllık ücret söz konusu değildir, PTT’den bir defaya mahsus tahsil edilir.
İnternet bankacılığı ile e-devlet girişi nasıl yapılır?
Yukarıda bahsettiğimiz internet bankacılığıyla e-devlet’e girişi biraz açalım. İnternet bankacılığı müşterisiyseniz kullanmış olduğunuz bankanın internet şubesi sayfasına giriş yaptıktan sonra tekrar bir şifreye ihtiyaç duymadan direkt olarak e-devlet’e giriş yapabilirsiniz. Cep telefonunuzu www.turkiye.gov.tr adresine kaydedip doğrulama yapmanız önemlidir çünkü bu sayede PTT’ye yeniden gidip şifre almanıza gerek kalmaz. E-devlet’e giriş yaptıktan sonra telefonunuzu kaydedip doğrulamayı unutmayın. Bu arada bir detay daha var. Eğer kısa çalışma ödeneği, işsizlik ödeneği ya da ücretsiz izin gibi devlet destekleri alıyorsanız ve bu nakdi desteği PTT şubelerinden almak istemiyorsanız e-devlet’e banka bilgilerinizi girebilirsiniz. Girilen banka bilgileriyle her ay maaşınız hesabınıza otomatik yatar ve böylece PTT’ye gidip maaş çekmek durumunda kalmazsınız.