Kadınlarda doğum izni, erkeklerde vatani görev tamamlama gibi dönüm noktaları vardır. İş hayatı devam ederken, askerlik görevini yerine getirmek isteyen bir çalışan işten ayrılabilir ve birliğine teslim olabilir. Askerlik vazifesi, zorunlu bir görev olduğu için çalışan her şekilde sözleşmesinin feshini isteyebilir. Kadınlar doğum hakkı adı altında pek çok avantaja sahiptir aynı şekilde erkekler için de konu askerlik olunca pek çok ayrıcalık tanınır. Bunlardan biri ve belki de en çok merak edilenlerden biri kıdem tazminatıdır. Askere giderken kıdem tazminatı alınır mı sorusunun yanıtına geçmeden önce kıdem tazminatı nedir kısaca bir göz atalım. İşveren tarafından iş akdi feshedilen kişilere ödenen tazminata kıdem tazminatı adı verilir. Kıdem tazminatı, çalışan kişinin hizmet süresi boyunca verdiği emeğin karşılığı almasına imkân sağlayan bir ödeme şeklidir. İş Kanunu’na göre bir kişinin kıdem tazminatı alması için o iş yerinde en az 1 yıl çalışması şarttır. 1 yılı dolduran ve işveren tarafından iş akdi sonlandırılan çalışanlar kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar. Kıdem tazminatı kişiyi koruma altına alır ve olası durumlar karşısında yaşanabilecek mağduriyeti de önlemeye yarar. Şirket tarafından “haklı olmayan” sebeplerle işte çıkarılan ve o iş yerinde en az 1 senedir çalışan herkes kıdem tazminatından yararlanabilir. Kıdem tazminatından yararlanabilmek için bir takım gerekliliklerin yerine getirilmiş olması lazımdır. Bunlardan ilkini yukarıda açıklamıştık; en az bir yıl süre ile aynı iş yerinde çalışmak. Diğer şartlardan bazılarını ise aşağıda paylaşalım;
- İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi (iyi niyet ya da ahlak kurallarına aykırı davranışların dışında yapılan feshedilmeler)
- İşyerinin işleri durdurma kararı alması ve bu nedenle sözleşmeyi feshetmesi
- Askerlik görevini tamamlamak için işten ayrılma
- Emeklilik hakkının elde edilmesi ve dolayısıyla sigorta primlerinin dolmasından kaynaklı işten ayrılmalar
- Kadınlarda evlilik nedeni ile yapılan istifalar
Kıdem tazminatı için, çalışanın her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarına bakılır. 1 yılda 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenir. Hesaplama sırasında çalışana düzenli ödenen tüm ücretlerin brüt tutarı baz alınır ve ödeme bu şekilde gerçekleşir. Yukarıdaki maddelerden biri olan “askerlik görevini tamamlamak için işten ayrılma” konusu bugün yazı konumuz. Kıdem tazminatı hakkında daha önce detaylı bir yazı kaleme almıştık. Kıdem tazminatı nedir, kıdem tazminatı nasıl hesaplanır, kıdem tazminatı alma şartları nelerdir, evlilikte kıdem tazminatı şartları ve benzeri gibi soruların yanıtlarını ele aldığımız blog yazımızı okumak için TIKLAYIN.
Askere giderken tazminat alınır mı?
Askere giderken tazminat alınır mı 2020 yılının en merak edilen sorularından biri oldu. Zorunlu askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılan çalışanların birtakım hakları vardır tıpkı doğum izni için ayrılan kadınlarda olduğu gibi. Kanunlar hem kadın işçiyi, hem erkek işçiyi hem de işvereni eşit şekilde koruma altına alacak şekilde düzenlenmiştir. Askerlik nedeniyle işten ayrılma söz konusu olduğunda şüphesiz akla ilk gelenlerden biri tazminat konusudur. Askerlik hizmetini henüz yerine getirmemiş olan çalışanlar, çalıştıkları süre içerisinde eğer askere gitme kararı alırlarsa ve bu karar doğrultusunda istifa ederlerse kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar ancak elbette bunun da belli başlı prosedürleri, şartları vardır. 1475 sayılı yasanın 14.maddesinin üçüncü fıkrasında bu durum açıkça beyan edilmiştir. İşçi, askerlik hizmeti nedeniyle iş sözleşmesini fesh ederse, kıdem tazminatı alma hakkı doğar. İşçinin askerlik durumundan dolayı kıdem tazminatı alabilmesi için makul bir süreçte birliğine teslim olması gerekir. Eğer işçi, askere gitmeden başka bir işe geçer ve burada çalışmaya başlarsa bu durumda fesih geçerli değildir. Bu durumun tespit edilmesi için mahkeme sırasında işçinin askere gidip gitmediği askerlik şubelerine sorgulatılır. Bu sayede gerçekler ortaya çıkar. Eğer kişi birliğine teslim olmuşsa kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Yanı sıra askerlik görevini yerine getirmek için iş akdini fesheden çalışan, fesih dilekçesini ibraz ederken işverene Askerlik Şubesi’nden alacağı bir evrakı göstermek durumundadır. Askerlik sevk belgesi olmadan, işveren kıdem ödemekle yükümlü sayılamaz. Özetle, askerlik nedeniyle işten ayrılan bir işçinin kıdem tazminatı alma hakkı vardır ancak sözleşmenin feshi sırasında Askerlik Şubesi’nden alınan askerlik sevk belgesinin ibraz edilmesi de bir zorunluluktur. Askerlik nedeniyle kıdem tazminatı almak isteyen işçi, öncelikli olarak gerçekten askere gideceğini ve işten bu nedenle ayrıldığını “ispatlamak” durumundadır. Bunun için fesih bildiriminin yanı sıra Askerlik Şubesi’nden alınacak olan askerlik sevk belgesi de sunulmalıdır. Askerlik sevk belgesi ve fesih ihbarnamesi işverene yazılı olarak iletilmek durumundadır; eğer tüm bunlar yerine getirilirse işçinin kıdem tazminatı alma hakkı olacaktır.
Askere giderken tazminat hesaplama
Askere giderken tazminat hesaplama 2020 yılının bir diğer merak edilen sorusu oldu. Malum korona virüs pandemisi nedeniyle iş düzenlerinde de günlük hayatımızda da bir hayli değişiklik oldu. Kimimiz iş değiştirirken kimimiz mevcut durumu korumak için elimizden geleni yaptık. Bu süreçte alınan kararlar da oldu. Askerlik görevini yapmaya karar verenlerin en merak ettiği sorulardan biri olan askere giderken kıdem tazminatı alınır mı sorusunun yanıtı verdik. Şimdi de işin hesaplama boyutuna geçelim. Askerlik görevini yapmak için birliğine teslim olacak olan çalışan, çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Yani kıdem tazminatı hesaplanırken çalışılan yıl ile brüt ücret çarpılır ve toplam tazminat miktarına ulaşılır. Kıdem tazminatının hesaplanması için son alınan brüt ücret baz alınır.
Askere giderken ihbar tazminatı alınır mı?
Askere giderken ihbar tazminatının alıp alınamayacağının yanıtı ile devam edelim. İş kanununa göre, işçi çalıştığı iş yerinden ayrılmaya karar verişe, işten çıkacağı günü belirli bir süre önce işverenine söylemesi gerekir. Peki askere gidecekler ihbar tazminatı alabilir mi? Askerlik nedeniyle iş yerinden ayrılmaya karar veren kişi, işverene ihbar tazminatı ödemez keza işveren de ihbar tazminatı ödemek zorunda değildir. Özetle askerlik nedeniyle işten ayrılanlar ihbar tazminatı alamazlar.
